Στην προσφώνησή του στο Προεδρικό Μέγαρο, ο Μπαράκ Ομπάμα επικαλέστηκε φράση από επιστολή ενός «πατριώτη», όπως ανώνυμα τον ανέφερε, του 1821 προς τον Τόμας Τζέφερσον για να υπογραμμίσει τους δεσμούς ΗΠΑ και Ελλάδας και την κοινή μήτρα των πολιτικών τους αξιών.  

Ποιος ήταν εκείνος ο «πατριώτης», τα λόγια του οποίου επανέλαβε ο Ομπάμα για να εκφράσει την ευχή να είναι «πάντα Έλληνες και Αμερικανοί στο πλευρό του άλλου, ως φίλοι, συμπατριώτες και αδελφοί»;

Κανείς μηδαμινότερος του Αδαμάντιου Κοραή.


Ο Κοραής είχε γνωριστεί με τον Τζέφερσον, κατά τη διαμονή του τελευταίου στο Παρίσι (1784-1789).

Αυτός είχε τη φήμη φιλελεύθερου και προοδευτικού ανθρώπου, ο οποίος διέκειτο φιλικώς προς όσους αγωνίζονταν για την ελευθερία τους.

Ο Τόμας Τζέφερσον ήταν μορφωμένος και είχε εκφράσει επανειλημμένως τον θαυμασμό του για τους αρχαίους Έλληνες.

Τέλος, είχε συναντηθεί αρκετές φορές με τον Κοραή και είχαν αναπτύξει μία φιλική σχέση.

Όλα αυτά έπεισαν τον Έλληνα φιλόσοφο ότι αποτελούσε το κατάλληλο άτομο για να συνδράμει ουσιαστικά τον αγώνα των αγωνιζομένων Ελλήνων, έστω και ευρισκόμενος στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού.

Ο Κοραής απέστειλε συνολικά τρεις επιστολές προς τον παλαίμαχο Αμερικανό πολιτικό, ο οποίος απήντησε μόνον στη μία.

Εντούτοις, η επιστολή του αυτή είναι ιδιαιτέρως σημαντική διότι παρέχει πλήθος συμβουλών για τη συγκρότηση του νέου ελληνικού κράτους.

Επιπλέον, αναλύει (συχνά με διεξοδικό τρόπο) το αμερικανικό μοντέλο διακυβερνήσεως, παρουσιάζοντας τα προτερήματά του, δίχως να αποσιωπά τα τρωτά του σημεία.

Η ενεργή συμμετοχή του στα κοινά καθιστά το κείμενο αυτό πολύ σημαντικό.

Ο Κοραής εξετίμησε ιδιαιτέρως το γεγονός ότι ο παλαίμαχος πολιτικός συνέταξε μία τόσο μακροσκελή επιστολή, γεγονός που περιποιούσε τιμή στον ίδιο (τον Κοραή) αλλά και αποτελούσε απτή απόδειξη των πραγματικών αισθημάτων του έναντι των Ελλήνων.

Ο Αδαμάντιος Κοραής επανήλθε, συντάσσοντας μία νέα επιστολή, με την οποία ευχαριστούσε τον Τζέφερσον για τις συμβουλές του και εξέφραζε την αγωνία του για το μέλλον της Ελλάδος.

Επίσης, του προσέφερε τρία βιβλία ως δώρο. Επηκολούθησε μία μακρά περίοδος σιωπής από πλευράς του παλαίμαχου πολιτικού και ο Κοραής επανήλθε, συντάσσοντας την τρίτη και τελευταία επιστολή του, μετά από 1,5 περίπου χρόνο.

Χρησιμοποίησε ως αφορμή την έκδοση των «Πολιτικών» του Πλουτάρχου, αντίγραφο των οποίων έστειλε στον Αμερικανό φίλο του.

Εκμεταλλεύτηκε δε την ευκαιρία για να τον καλέσει σε ενεργότερη συστράτευση υπέρ της ελληνικής υποθέσεως.

Η πρώτη επιστολή συντάχθηκε τον Ιούλιο του 1823.

Η Επανάσταση είχε αρχίσει να τελματώνεται, μετά από δύο έτη συνεχών επιτυχιών.

Από τις αρχές Μαΐου, ισχυρές εχθρικές δυνάμεις είχαν αποβιβαστεί στην Πελοπόννησο, ενώ στα τέλη του ιδίου μηνός 10.000 Τούρκοι είχαν εισβάλει στην ανατολική Στερεά.

Στο πολιτικό πεδίο, είχε ήδη επέλθει η πρώτη ρήξη μεταξύ των πολιτικών και των στρατιωτικών, κατά τις εργασίες της Β΄ Εθνοσυνελεύσεως στο Άστρος της Κυνουρίας.

Σε αυτήν, ελήφθησαν αποφάσεις, που αναμφισβήτητα έπλητταν τους Πελοποννήσιους οπλαρχηγούς και προσωπικά τον Θεόδωρο Κολοκοτρώνη (π.χ. διάλυση της Πελοποννησιακής Γερουσίας, κατάργηση του τίτλου του αρχιστρατήγου κ.α.).

Ιθύνων νους της όλης προσπάθειας ήταν ο φαναριώτης Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος, ο οποίος κατηγορείτο από τους αντιπάλους του ως «αγγλόφιλος».

Ο Κοραής φαίνεται πως ενστερνιζόταν εμμέσως την κατηγορία αυτή και προς τούτο εμέμφθη (στην επιστολή) τους Άγγλους για την πολιτική τους, η οποία ουδέποτε θα μπορούσε να γίνει πραγματικά φιλελληνική λόγω της Επτανήσου.

Σημειωτέον η τελευταία είχε περιέλθει υπό τον έλεγχο του Λονδίνου, το οποίο είχε λάβει σκληρά μέτρα εις βάρος των Ελλήνων κατοίκων της.

Ο Αδαμάντιος Κοραής στράφηκε προς τους Αμερικανούς, καλώντας τους να συνδράμουν τον δίκαιο αγώνα των Ελλήνων.

Αξιοσημείωτο είναι το επικουρικό επιχείρημα του χρηματικού οφέλους, το οποίο θα απεκόμιζαν οι Αμερικανοί από την ενδεχόμενη υπογραφή εμπορικών συμφωνιών.

Εάν η Ουάσιγκτον δεν επιθυμούσε να εκδηλωθεί ανοικτά υπέρ των Ελλήνων, ο Κοραής (ο οποίος δεν ήταν σε θέση να γνωρίζει τον βαθμό επιρροής του παλαίμαχου πολιτικού στην τότε κυβέρνηση) ζητούσε από τον Τζέφερσον να δημοσιεύσει τουλάχιστον μία επιστολή προς τον τοπικό Τύπο.

Ο αντίκτυπός της θα ήταν σίγουρα μεγάλος. Μάλιστα, για να τον «δελεάσει» του απέστειλε ως δείγμα σεβασμού και εκτίμησης τα «Ηθικά» και τα «Πολιτικά» του Αριστοτέλους, τα οποία μόλις είχε εκδώσει.

Τέλος, του ζητούσε να τον ενημερώσει για τη λήψη του δώρου του, προκειμένου να διασφαλίσει την αποστολή απαντήσεως.

Αξίζει δε να σημειωθεί ότι έκλεινε το γράμμα του, σημειώνοντας ότι οι Έλληνες (εκ μέρους των οποίων έγραφε) δεν ζητούσαν την ελεημοσύνη των Αμερικανών.

Το πλήρες κείμενο της επιστολής (η οποία είναι γραμμένη στα γαλλικά) είχε ως εξής:
Παρίσι, 10 Ιουλίου 1823 
Ίσως θα θυμάστε κάποιον Έλληνα, που Σας παρουσίασε εδώ και μερικά χρόνια ο μακαρίτης Paradise. 
Μάλιστα, (ο Έλληνας αυτός) είχε την ευχαρίστηση να γευματίσει στην οικία Σας, στο Challiot. 
Ο ίδιος Έλλην, πολύ ηλικιωμένος πλέον τη στιγμή αυτή της αναγεννήσεως της πατρίδος του, παίρνει το θάρρος να Σας απευθύνει την παρούσα επιστολή. 
Είναι αλήθεια ότι οι τύραννοί μας δεν κατόρθωσαν να εμποδίσουν την αναγέννηση αυτή. Ακριβώς, όμως, επειδή η ελευθερία μας βρίσκεται ακόμη σε νηπιακή κατάσταση, απαιτούνται πολλές φροντίδες και μεγάλη βοήθεια για τη διαπαιδαγώγηση του έθνους μας, προκειμένου να μην πεθάνει στο λίκνο του. 
Τη συνδρομή αυτή μόνον από ανθρώπους πραγματικά ελευθέρους θα μπορούσε κανείς να την περιμένει. 
Είναι δυστύχημα ότι η επανάστασή μας έγινε όταν η δημόσια εκπαίδευσή μας μόλις άρχιζε. 
Εξερχόμαστε από μία πολύ κακή σχολή, την τουρκική σχολή, κι αυτό είναι αρκετό. 
Είναι αλήθεια ότι η σύγχρονη Ελλάς έχει δώσει ήρωες αντίστοιχους με τον Λεωνίδα και τον Μιλτιάδη, αλλά, εφ' όσον βγήκε από μακρά περίοδο δουλείας, δεν ήταν δυνατόν να παρουσιάσει αμέσως νομοθέτες σαν εκείνους που είχαν αναφανεί μεταξύ των αρχαίων της κατοίκων ή σαν εκείνους που έχουμε δει στη δική Σας χώρα, στην εποχή μας. 
Επίσης, αποτελεί δυστύχημα για εμάς τους Έλληνες, ότι γειτονεύουμε με ευρωπαϊκές χώρες, δήθεν πεφωτισμένες, σε μία περίοδο κατά την οποία διέρχονται και οι ίδιες κρίση. 
Μολαταύτα, έστω και αν η κρίση αυτή τελείωνε με τον θρίαμβο της περιορισμένης ελευθερίας που απολαμβάνουν, υπάρχει ο φόβος ότι δεν θα αφήσουν την Ελλάδα να χαρεί παρά τόση μόνον ελευθερία όση θα εξυπηρετούσε τα δικά τους συμφέροντα. 
Τελευταίως, οι Άγγλοι ασπάστηκαν τον αγώνα μας κι άρχισαν να μας παρέχουν βοήθεια. 
Γνωρίζετε, όμως, ποίας φύσεως είναι οι εναγκαλισμοί των αγαπητών πατέρων Σας, που δεν μοιάζουν διόλου με τα παιδιά τους (σ.σ. δηλαδή τους Αμερικανούς). 
Άρχισαν ήδη να δίνουν τον τίτλο του εξοχότατου στους δημόσιους λειτουργούς μας και ίσως καταλήξουν να μας συστήσουν να ιδρύσουμε και Γερουσία, η οποία, στην κατάσταση που βρίσκεται σήμερα το πολιτικό μας σώμα, δίχως αμφιβολία θα απαρτίζεται από τα χειρότερα μέρη του. 
Τι πρέπει να γίνει, λοιπόν, σε μία τέτοια κατάσταση; Δεν γνωρίζω. Η επιστροφή (της χώρας) υπό τον τουρκικό ζυγό μου φαίνεται φυσικώς αδύνατη. 
Θεωρώ, όμως, σχεδόν εξ ίσου αδύνατη την πιθανότητα οι αγαπητοί μας φίλοι που γειτονεύουν με την Πελοπόννησο (σ.σ. δηλαδή οι Άγγλοι) να μας επιτρέψουν ποτέ να σχηματίσουμε μία κυβέρνηση όπως θα την επιθυμούσαμε εμείς. 
Δεν τους συμφέρει καθόλου να αφήσουν όπως δημιουργηθεί ένα τόσο κακό παράδειγμα εμπρός στα μάτια των Ελλήνων της Επτανήσου, προς τους οποίους συμπεριφέρνονται κατά τρόπον ελάχιστα φιλελεύθερο. 
Βλέπετε, Κύριε, σε τι αμηχανία πρέπει να βρίσκονται όσοι Έλληνες επιθυμούν την ευημερία του έθνους τους. 
Είμαι ο πρύτανης των Ελλήνων αυτών και επί τριάντα χρόνια τώρα, βλέποντας να πλησιάζει η σημερινή εποχή, δεν έπαυσα να παροτρύνω τους συμπατριώτες μου όπως ετοιμασθούν με την κατάλληλη μόρφωση, για τη στιγμή αυτή. 
Η συμπάθεια, με την οποία ετίμησαν τις επικλήσεις μου, με ενεθάρρυνε να συνεχίσω τις προσπάθειές μου μέχρι σήμερα. 
Τι μπορώ, όμως, να πράξω στην τόσο προκεχωρημένη ηλικία στην οποία ευρίσκομαι και με την υγειά μου τόσο κλονισμένη; 
Ο Μαυροκορδάτος, τον οποίον μερικοί κόλακες άρχισαν ήδη να αποκαλούν πρίγκιπα, και που ίσως κατορθώσουν να πείσουν αρκετούς ηλιθίους ότι πραγματικά είναι πρίγκιψ, μου έγραψε για πρώτη φορά. 
Το ύφος του, κάθε άλλο παρά πριγκιπικό, δείχνει έναν άνθρωπο καλής πίστεως, που εργάζεται για το καλό της πατρίδος του. Εθεώρησα την επιστολή του ειλικρινή και του απήντησα αναλόγως. 
Η επιστολή αυτή ανανέωσε τη θλίψη μου επειδή δεν Σας έχουμε γείτονες και ταυτοχρόνως μου έδωσε την ιδέα να Σας γράψω, για να ζητήσω τα φώτα Σας. 
Εφ' όσον η απόσταση που μας χωρίζει δεν Σας επιτρέπει να μας παράσχετε υλική βοήθεια, επιτρέψατέ μου τουλάχιστον να Σας υποβάλω τα ακόλουθα ερωτήματα: 
Δεν θα Σας ήταν άραγε δυνατόν να στείλετε στην Ελλάδα δύο ή τρία σημαίνοντα πρόσωπα υπό την ιδιότητα των αντιπροσώπων για τη σύναψη εμπορικών συμφωνιών; 
Ασφαλώς, προς εξυπηρέτηση των συμφερόντων Σας, νομίζω ότι δεν θα μπορούσατε να βρείτε καταλληλότερη στιγμή από τη σημερινή για παρόμοιες διαπραγματεύσεις. 
Τα πρόσωπα αυτά, που θα ανελάμβαναν τον χειρισμό των εμπορικών Σας υποθέσεων, θα μπορούσαν ταυτοχρόνως, με τα φώτα τους και με τον ζήλο τους για την ελευθερία, να ενισχύσουν τους Έλληνες εκείνους που είναι σήμερα στα πράγματα, στην ευγενή τους απόφαση να διατηρήσουν την ανεξαρτησία τους, υποδεικνύοντας σε αυτούς όλα τα κατάλληλα μέτρα για τον σχηματισμό μίας καλής κυβερνήσεως. 
Η παρουσία των προσώπων αυτών στην Ελλάδα θα μπορούσε να μας χρησιμεύσει ως αντίδοτο για να εξουδετερωθούν όλες οι ολέθριες επιδράσεις που προέρχονται από τους εχθρούς της ελευθερίας μας. 
Εάν δεν σχεδιάζετε να στείλετε εμπορικούς αντιπροσώπους ή δεν θεωρείτε ακόμη κατάλληλη τη στιγμή, μήπως θα μπορούσατε, Εσείς ή κάποιος άλλος από τους συμπατριώτες Σας που χαίρει της ιδίας εκτιμήσεως με Εσάς, να δημοσιεύσετε σε μία από τις εφημερίδες της πατρίδος Σας μία επιστολή, που να παρέχει συμβουλές για τα ζητήματα της Ελλάδος; 
Η επιστολή αυτή θα πρέπει να είναι απαντητική, απευθυνόμενη σε έναν ανώνυμο Έλληνα, ο οποίος ζητάει τη συμβουλή Σας. 
Και θα μπορούσα, εάν είχατε την ευγενή καλοσύνη να μου στείλετε ένα αντίτυπο της εφημερίδος που θα δημοσίευε την επιστολή αυτή, να τη μεταφράσω στα ελληνικά. Αν δεν κάνω λάθος, μία τέτοια επιστολή θα πρέπει να έχει επίδραση στη σκέψη των συμπατριωτών μου, πολλοί εκ των οποίων γνωρίζουν και τρέφουν σεβασμό για το πρόσωπό Σας. 
Εάν Σας ζητώ να μην αναφέρετε το όνομά μου, αυτό οφείλεται στο ότι η θέση μου απαιτεί να πάρω την προφύλαξη αυτή. 
Εξ άλλου, δεν υπάρχει κανένας λόγος να δώσετε τις συμβουλές Σας αποκλειστικώς υπό μορφή επιστολής. 
Θα μπορούσατε να τις παράσχετε υπό τύπον στοχασμών, που θα προήρχοντο από το ενδιαφέρον Σας για την ευημερία της Ελλάδος. 
Παίρνω το θάρρος, Κύριε, να Σας στείλω μαζί με το γράμμα μου τούτο, τα «Ηθικά» και τα «Πολιτικά» του Αριστοτέλους, που εξέδωσα προσφάτως. Σας παρακαλώ να μου γνωρίσετε τη λήψη τους, απευθύνοντας το γράμμα Σας στην ακόλουθη διεύθυνση της κατοικίας μου: 
RUE MADAME, Νο 5, πίσω από τον κήπο του Λουξεμβούργου<. 
Ενισχύσατέ μας, ευτυχείς Αμερικανοί. Δεν Σας ζητούμε να μας δώσετε ελεημοσύνη. Σας παρέχουμε, μάλλον, μία ευκαιρία να αυξήσετε την ευτυχία Σας. 
Δεχθείτε, Κύριε, τη διαβεβαίωση του βαθύτατου σεβασμού, που πάντα μου ενέπνευσε το πρόσωπό Σας. 
Α. Κοραής
Ο Τζέφερσον έλαβε το γράμμα του Κοραή την 2α Οκτωβρίου 1823.

Λίγες εβδομάδες αργότερα, συνέταξε μία μακροσκελή απαντητική επιστολή, την οποία απέστειλε προς τον Έλληνα φίλο του μέσω του Αμερικανού προξένου (και γείτονα του Κοραή) στο Παρίσι Warden.

Στο κείμενο αυτό, ο Τζέφερσον ξεκαθάριζε εξ αρχής την επίσημη πολιτική της πατρίδος του, η οποία συνίστατο στη μη εμπλοκή της στις ευρωπαϊκές υποθέσεις.

Ακολούθως, διετύπωνε με σαφήνεια την πεποίθηση ότι είναι ανεφάρμοστο το αρχαιοελληνικό πρότυπο διακυβερνήσεως και επεξηγεί το αμερικανικό μοντέλο δι' αντιπροσώπων, το οποίο έσπευδε να αντιδιαστείλει με το βρεταννικό.

Προέβη δε σε εκτενή αναφορά για τη διάκριση των εξουσιών, τα συνταγματικά κείμενα και τον τρόπο εκλογής των δικαστικών λειτουργών και υπέβαλε συγκεκριμένες προτάσεις, οι οποίες θα μπορούσαν να εφαρμοστούν στο υπό σύσταση ελληνικό κράτος.

Ανέφερε τις βασικές αρχές που διέπουν το αμερικανικό Σύνταγμα και περιέγραψε συνοπτικά το σύστημα εκπαιδεύσεως, που εφαρμοζόταν στην πατρίδα του. 

Η επιστολή του ήταν γραμμένη στα αγγλικά κι ανέφερε τα εξής:
Monticello, 31η Οκτωβρίου 1823 
Προσφάτως έλαβα την επιστολή Σας της 10ης Ιουλίου. 
Ενθυμούμαι με ευχαρίστηση την ευκαιρία που μου δόθηκε στο Παρίσι, χάρη στην καλοσύνη του κ. Paradise, να κάνω τη σύντομη γνωριμία Σας. 
Και οι ωραίες εκδόσεις των κλασσικών συγγραφέων της Ελλάδος, που κατά διάφορα διαστήματα έχουν αναγγελθεί από Εσάς, ουδέποτε με άφησαν να ξεχάσω την ανάμνηση της γνωριμίας αυτής. 
Μέχρι τη στιγμή που έλαβα τα «Ηθικά» του Αριστοτέλους και τον «Στρατηγικό» του Ονησάνδρου, που είχατε την ευγένεια να μου αποστείλετε και για τα οποία Σας παρακαλώ να δεχθείτε τις ευχαριστίες μου, είχα δει μόνον την έκδοσή Σας των «Βίων» του Πλουτάρχου. 
Τους ανέγνωσα και ωφελήθηκα πολύ από τα αξιόλογα «Σχόλιά» Σας, πιστεύω δε ότι με τη βοήθεια μερικών λέξεων από ένα λεξικό της Νεοελληνικής θα μπορούσα να διαβάσω και τους πατριωτικούς Σας λόγους προς τους συμπατριώτες Σας. 
Ασφαλώς, έχετε αρχίσει από την ορθή πλευρά την προσπάθειά Σας να τους προετοιμάσετε για τον μεγάλο σκοπό για τον οποίο αγωνίζονται τώρα, εξυψώνοντας δηλαδή το μορφωτικό τους επίπεδο και καθιστώντας τους ικανούς για να αυτοδιοικηθούν. 
Γι' αυτή Σας την προσπάθεια θα Σας οφείλουν αιώνιες τιμές. 
Τίποτε δεν παρέχει περισσότερες πιθανότητες για την προαγωγή του αντικειμενικού αυτού σκοπού από μία μελέτη των λαμπρών προτύπων της επιστήμης, που άφησαν ως κληρονομιά οι πρόγονοί Σας. 
Σε αυτούς όλοι εμείς οφείλουμε τα φώτα, που αρχικώς μας οδήγησαν για να βγούμε από το γοτθικό σκοτάδι. 
Κανένας λαός δεν αισθάνεται ζωηρότερη συμπάθεια από Εμάς για τα δεινά, από τα οποία υποφέρουν οι συμπατριώτες Σας. 
Κανένας δεν απευθύνει στον Θεό πιο θερμές και πιο ειλικρινείς παρακλήσεις για την επιτυχία των σκοπών τους. 
Και πραγματικά, τίποτε δεν θα μπορούσε να σταματήσει τη φιλελεύθερη νεολαία μας από το να συμμετάσχει με κάποιο τρόπο στον ιερό αυτόν αγώνα εκτός από την κεφαλαιώδη αρχή της κυβερνήσεώς μας περί αποχής από τις έριδες της Ευρώπης. 
Εμείς, που κατέχουμε τα συνδυασμένα αγαθά της ελευθερίας και της τάξεως, επιθυμούμε το ίδιο και για τις άλλες χώρες και ιδιαιτέρως για τη δική Σας, η οποία πρώτη από τα πολιτισμένα έθνη του κόσμου παρουσίασε παραδείγματα του πώς πρέπει να είναι ο άνθρωπος. 
Βεβαίως, δεν θέλω να ισχυριστώ με αυτό, ότι οι μορφές του πολιτεύματος που ήταν κατάλληλες για την εποχή και τον τόπο των προγόνων Σας θα μπορούσαν να εφαρμοστούν ή έστω να αντιγραφούν σήμερα, αν και θα ήταν αρκετά φυσικό να είναι οι συμπατριώτες Σας ευμενώς διατεθειμένοι προς αυτές. 
Σήμερα, το παγκόσμιο γίγνεσθαι έχει αλλάξει σε τέτοιον βαθμό ώστε να είναι πρακτικώς ανεφάρμοστα τα συστήματα των προγόνων Σας. 
Το πολίτευμα των Αθηνών, παραδείγματος χάριν, ήταν μία μορφή διακυβερνήσεως του λαού μίας πόλεως, που νομοθετούσε για όλη την επικράτεια που είχε υπό τον έλεγχό της. 
Το πολίτευμα της Λακεδαίμωνος ήταν ένα πολίτευμα στρατοκρατών καλογήρων, που εξουσίαζαν τη χαμηλή τάξη, η οποία ήταν το αντικείμενο της πιο ακατονόμαστης δουλείας. 
Στη σημερινή εποχή, επικρατούν άλλες αρχές. Η ισότητα μεταξύ των ανθρώπων και η ατομική ευδαιμονία αναγνωρίζονται τώρα ως οι μόνοι νόμιμοι αντικειμενικοί σκοποί μίας κυβερνήσεως. 
Επιπλέον, οι σύγχρονοι καιροί παρέχουν το αξιόλογο πλεονέκτημα ότι έχουν ανακαλύψει τη μόνη μέθοδο, χάρη στην οποία τα δικαιώματα αυτά μπορούν να διασφαλισθούν, με άλλα λόγια την κυβέρνηση από το λαό, που ενεργεί όχι αυτοπροσώπως, αλλά μέσω εκλεγμένων (από τον ίδιο) αντιπροσώπων, δηλαδή από κάθε άνδρα ενήλικο και διανοητικώς υγιή, που συμβάλλει είτε με το πορτοφόλι του είτε αυτοπροσώπως στην αντιμετώπιση των αναγκών της χώρας του. 
Το μικρό και ατελές μείγμα της αντιπροσωπευτικής διακυβερνήσεως στην Αγγλία, μολονότι παρεμποδίζεται στη λειτουργία του από άλλους τομείς της διοικήσεως, αριστοκρατικούς και κληρονομικούς, δείχνει εντούτοις τη δύναμη που έχει το αντιπροσωπευτικό σύστημα για τη βελτίωση της θέσεως του ανθρώπου. 
Στη δική μας χώρα, ο λαός είναι εκείνος που εκλέγει τους λειτουργούς για όλους τους κλάδους της διοικήσεως, εκτός από το δικαστικό Σώμα, για του οποίου τον επιστημονικό καταρτισμό και τα προσόντα ο λαός δεν είναι ο κατάλληλος κριτής. 
Εν τούτοις, ακόμη και σε αυτόν τον τομέα, ζητούμε από ένα ορκωτό δικαστήριο, αποτελούμενο από αντιπροσώπους του λαού, να αποφασίσει σχετικώς με αμφισβητούμενα γεγονότα, γιατί οι ένορκοι που προέρχονται από τον λαό είναι αρμόδιοι για την εξακρίβωση των γεγονότων, αφήνοντας έτσι όσο το δυνατόν λιγότερα σημεία, δηλαδή μονάχα τις τεχνικές λεπτομέρειες του νόμου, στην κρίση των δικαστών. 
Και είναι αλήθεια ότι ο λαός, ιδίως όταν τυγχάνει κάποιας μορφώσεως, αποτελεί τον μόνον ασφαλή και τίμιο θεματοφύλακα των δικαιωμάτων του συνόλου και γι' αυτό πρέπει να αντιπροσωπεύεται στη διοίκηση των κοινών και σε κάθε λειτουργία για την οποία έχει τα απαιτούμενα προσόντα. 
Σε ορισμένες περιπτώσεις, ο λαός τυχαίως θα σφάλλει, ουδέποτε, όμως, θα διαπράξει ένα λάθος εκ προθέσεως και με τον συστηματικό και επίμονο σκοπό να ανατρέψει τους ελεύθερους θεσμούς της κυβερνήσεως. 
Αντιθέτως, τα κληρονομικά σώματα, που είναι μόνιμα καθώς η σύνθεσή τους δεν μεταβάλλεται, πάντα φροντίζουν για τα δικά τους ιδιαίτερα συμφέροντα και επωφελούνται κάθε ευκαιρίας να προάγουν το προνόμια της τάξεώς τους και να καταπατήσουν τα ατομικά δικαιώματα. 
Μαθαίνουμε από τις εφημερίδες ότι κάποια μορφή διακυβερνήσεως έχει εγκαθιδρυθεί στη χώρα Σας, δίχως, όμως, να πληροφορηθούμε ποίας ακριβώς φύσεως είναι. 
Αυτό ασφαλώς είναι αναγκαίο για τον χειρισμό των πολιτικών υποθέσεων. 
Φαντάζομαι, όμως, ότι η κυβέρνηση αυτή θα έχει προσωρινό χαρακτήρα, γιατί ένα μόνιμο Σύνταγμα πρέπει να είναι αποτέλεσμα ωρίμου και κατασταλαγμένης σκέψεως, διαρκούς ερεύνης και μακρών συζητήσεων. 
Η έκταση της δικής μας χώρας είναι τόσο μεγάλη και η προηγουμένη διαίρεσή της σε ξεχωριστές πολιτείες είχε γίνει κατά τέτοιον τρόπο, ώστε σκεφθήκαμε ότι θα ήταν καλύτερο να γίνουμε συνομοσπονδία μόνον εις ό,τι αφορά τις εξωτερικές υποθέσεις. 
Κάθε πολιτεία διετήρησε την αυτονομία της στα εσωτερικά ζητήματα, γιατί εκρίθη ότι είναι πιο κατάλληλη να τα διαχειρισθεί προς το συμφέρον των πολιτών της, από μία κεντρική κυβέρνηση, της οποίας η έδρα θα ήταν σε μεγάλη απόσταση από ορισμένους πολίτες της και η οποία ελάχιστα θα μπορούσε να γνωρίζει τα ιδιαίτερα τοπικά ζητήματα των διαφόρων τμημάτων της χώρας. 
Φρονώ, όμως, ότι η έκταση της δικής Σας χώρας, που ενδέχεται να ελευθερωθεί από τους Τούρκους, δεν θα είναι τόσο μεγάλη ώστε να μη μπορεί να υπαχθεί υπό μία και μόνη κυβέρνηση και ότι συνεπώς μάλλον τα Συντάγματα των διαφόρων πολιτειών παρά το Σύνταγμα της ομοσπονδιακής μας κυβερνήσεως θα έπρεπε να αποτελέσουν τη βάση που θα ταίριαζε καλύτερα στην περίπτωσή Σας. 
Σήμερα, υπάρχουν στη χώρα μας συνολικά είκοσι τέσσερις ξεχωριστές πολιτείες, εκ των οποίων ουδεμία καταλαμβάνει έκταση μικρότερη από τον δικό Σας Μωρηά και που πολλές τους είναι μεγαλύτερες από ολόκληρη την Ελλάδα. 
Κάθε μία από τις πολιτείες αυτές έχει Σύνταγμα που το συνέταξαν οι κάτοικοί της αποκλειστικώς γι' αυτήν, χωρίς, όμως, σε κανένα σημείο του το Σύνταγμα αυτό να αντιστρατεύεται την αρμοδιότητα της κεντρικής ομοσπονδιακής κυβερνήσεως εις ό,τι αφορά τους τομείς Στρατιωτικών και Εξωτερικών. 
Τα συνταγματικά αυτά κείμενα είναι τυπωμένα και κυκλοφορούν ελεύθερα. 
Γι' αυτό θα προβώ σε μερικές σύντομες παρατηρήσεις κυρίως σε σχέση με όσες από τις διατάξεις δεν έχουν ανταποκριθεί στις προσδοκίες μας ή με όσες διαφέρουν από πολιτεία σε πολιτεία, με αποτέλεσμα να εναπόκειται στην κρίση του καθενός να εκτιμήσει ποιες είναι οι καλύτερες. 
Θα βρείτε πολλά θετικά στοιχεία σε όλα τα Συντάγματα, κανένα τους, όμως, δεν θα 
Σας ικανοποιήσει απόλυτα. 
Πράγματι, είναι τόσο διαφορετικές οι συνθήκες, οι προκαταλήψεις, οι προτιμήσεις και οι συνήθειες των διαφόρων εθνών του κόσμου, ώστε κανενός το Σύνταγμα να μην μπορεί να εφαρμοσθεί σε όλα του τα σημεία σε οιαδήποτε άλλη χώρα. 
Μία σώφρων επιλογή των άρθρων εκείνων κάθε Συντάγματος, που είναι κατάλληλα για να εφαρμοστούν σε άλλη χώρα, είναι το μόνο που θα έπρεπε να αποπειραθεί όποιος σκέπτεται με σύνεση. 
Αυτό θα καταδειχθεί από μία εξέταση μερικών μερών των διαφόρων μας Συνταγμάτων. 
Οι εκτελεστικοί μας άρχοντες εκλέγονται από τον λαό για περίοδο ενός, δύο, τριών ή τεσσάρων ετών και καλούνται Κυβερνήτες ή Πρόεδροι. 
Έχουν δε το δικαίωμα επανεκλογής για δεύτερη φορά ή ύστερα από ορισμένη περίοδο υπηρεσίας, εάν τύχουν της λαϊκής επιδοκιμασίας. 
Θα μπορούσε και ο δικός σας ηγέτης να είναι αιρετός; Ή μήπως η θέση σας μεταξύ των εμπολέμων κρατών της Ευρώπης απαιτεί έναν μόνιμο αρχηγό (σ.σ. βασιλέα); 
Ασφαλώς θα έχετε έναν μόνον Ανώτατο Άρχοντα. Γιατί, αν η πείρα έχει διδάξει ποτέ μία αλήθεια, αυτή είναι ότι εκεί όπου η ανώτατη εξουσία ασκείται από περισσότερα του ενός άτομα, δημιουργούνται αντιμαχόμενες φατρίες, που διασπούν το έθνος, μειώνουν την ενεργητικότητα του και το υποχρεώνουν να συσπειρωθεί υπό μία ηγεσία, που συνήθως εκμεταλλεύεται την εξουσία. 
Νομίζω ότι εμείς, στην Αμερική, έχουμε βρει τον ευτυχέστερο από κάθε άλλον τρόπο για την ανάδειξη της εκτελεστικής μας εξουσίας. 
Ο τρόπος αυτός διευκολύνει και βοηθάει τον Πρόεδρό μας, επιτρέποντάς του να επιλέγει ο ίδιος τους υπουργούς των Εξωτερικών, των Οικονομικών, των Στρατιωτικών και των Ναυτικών, με τους οποίους μπορεί να συσκέπτεται, είτε ξεχωριστά, είτε με όλους ταυτοχρόνως, να θεραπεύει και να εξομαλύνει τις διαφορές που ενδέχεται να έχουν, υιοθετώντας ή ελέγχοντας τις γνώμες τους, κατά τη βούλησή του. 
Έτσι, το έθνος απαλλάσσεται από τα δεινά μίας διχασμένης βουλήσεως και εξασφαλίζεται μία σταθερά πρόοδος στη συστηματική πορεία που ο Πρόεδρος μπορεί να έχει χαράξει για τη διοίκηση της χώρας. 
Τα νομοθετικά μας σώματα αποτελούνται από τη Γερουσία και τη Βουλή των Αντιπροσώπων, τα μέλη των οποίων εκλέγονται κατά διαφορετικούς τρόπους και για διαφορετικές χρονικές περιόδους. 
Σε ορισμένες δε πολιτείες, υπάγονται στην αρνησικυρία του ανώτατου εκτελεστικού άρχοντος. 
Μολαταύτα, προς αποφυγή κάθε περισπασμού για την προβολή αξιώσεων υπεροχής του ενός νομοθετικού σώματος έναντι του άλλου καθώς και προς αποτροπή της πιθανότητος εξελίξεως οιουδήποτε εκ των δύο σωμάτων σε μία προνομιούχο τάξη, θα ήταν ίσως καλύτερο να εκλέγεται ταυτοχρόνως και με τον ίδιο τρόπο, ένα σώμα με επαρκή αριθμό μελών, που να διαιρείται με κλήρο σε δύο ξεχωριστά κοινοβούλια. 
Τα τελευταία θα λειτουργούν τόσο ανεξάρτητα όσο λειτουργούν τα δύο νομοθετικά σώματα στην Αγγλία ή όπως στις δικές μας (πολιτειακές) κυβερνήσεις. 
Τα μέλη τους θα εναλλάσσονται και (οι θέσεις) θα ανακατανέμονται με κλήρο, μία φορά την εβδομάδα ή το δεκαπενθήμερο. 
Αυτή η μέθοδος θα παρείχε το πλεονέκτημα του χρόνου και της ξεχωριστής συζητήσεως των διαφόρων ζητημάτων, θα αποσοβούσε την ψήφιση νόμων δια βοής, θα κατέρριπτε τις σκευωρίες και τις μηχανορραφίες, θα περιόριζε την επιρροή που ένας λαοφιλής δημαγωγός θα μπορούσε να εξασκήσει, ανά πάσα στιγμή, σε ένα από τα δύο νομοθετικά σώματα και θα καθιστούσε αδύνατες τις διαμάχες μεταξύ των δύο νομοθετικών σωμάτων, οι οποίες συχνά παρεμποδίζουν σε μεγάλο βαθμό την ομαλή τους λειτουργία. 
Οι διάφορες πολιτείες έχουν καθορίσει με δικό τους τρόπο η καθεμιά τα ζητήματα της θητείας των δικαστικών λειτουργών. 
Μερικές διορίζουν τους δικαστές για ορισμένη χρονική περίοδο. Άλλες τους διατηρούν στις θέσεις τους για όσο διάστημα αυτοί ασκούν με ικανοποιητικό τρόπο τα καθήκοντά τους. 
Αυτό καθορίζεται από την καταφατική ψήφο των δύο τρίτων των μελών των δύο νομοθετικών σωμάτων. 
Στην Αγγλία, αρκεί η πλειοψηφία σε ένα μόνον νομοθετικό σώμα για να απαλλαγεί των καθηκόντων του ένας δικαστικός λειτουργός. 
Η πρώτη μέθοδος αποτελεί πρακτική και εφαρμόσιμη θεραπεία. Η δεύτερη όχι. 
Με τη συνδρομή των φίλων και όσων συνδέονται με τον υπό κατηγορία λειτουργό, με την επίδραση προσωπικών και κομματικών παθών και με τις ανθρώπινες συμπάθειες είναι πάντοτε δυνατόν να βρεθούν τα μέσα εκείνα χάρις στα όποια θα επηρεασθεί το ένα τρίτο των μελών του ενός ή του άλλου νομοθετικού σώματος, προκειμένου να εξασφαλισθεί η ατιμωρησία των υπό κατηγορία λειτουργών. 
Ως εκ τούτου, αυτοί θα παραμείνουν στη θέση τους εφ' όρου ζωής. 
Ο πρώτος τρόπος είναι ο καλύτερος, δηλαδή ο διορισμός των δικαστών για συγκεκριμένη θητεία, με τη δυνατότητα επαναδιορισμού, εάν η διαγωγή τους τύχει της εγκρίσεως των νομοθετικών σωμάτων. 
Όταν τέθηκαν σε ισχύ τα Συντάγματά μας, τα δικαστικά μας σώματα υπετίθετο ότι ήταν οι πιο αδύνατες και οι πιο ακίνδυνες υπηρεσίες της διοικήσεως της χώρας μας. 
Σύντομα, όμως, η πείρα απέδειξε πως τα σώματα αυτά επρόκειτο να καταστούν τα πλέον επικίνδυνα, επειδή η ανεπάρκεια των προβλεπομένων μέσων για την απομάκρυνση των δικαστικών λειτουργών τους καθιστούσε ανεύθυνους στην άσκηση των καθηκόντων τους. 
Επιπλέον, οι αποφάσεις τους, που φαινομενικώς αφορούν μόνο μεμονωμένους διαδίκους, ισχύουν σιωπηρώς και χωρίς να τις αντιληφθεί μάλλον η κοινή γνώμη.
Κατ' αυτόν τον τρόπο, δημιουργείται δεδικασμένο και κωδικοποιούνται σε μόνιμους νόμους, που υπονομεύουν σιγά - σιγά τα θεμέλια του Συντάγματος και επιφέρουν εμπράκτως αλλαγές χωρίς να έχει γίνει αντιληπτό ότι το αόρατο αυτό σκουλήκι έχει εργαστεί τόσο δραστήρια για να καταφάει την ουσία. 
Η αλήθεια είναι ότι από τη φύση του ο άνθρωπος δεν είναι φτιαγμένος ούτως ώστε να μπορεί κανείς να τον εμπιστευθεί εσαεί, πολλώ δε μάλλον όταν είναι βέβαιος ότι δεν θα λογοδοτήσει για τις πράξεις του. 
Τα Συντάγματα μερικών πολιτειών επιβάλλουν στις τοπικές κυβερνήσεις να λαμβάνουν την κατάλληλη πρόνοια για τη δημόσια εκπαίδευση, η οποία διαιρείται σε τρεις βαθμίδες: 
1. στην πρωτοβάθμια, στην οποία κάθε παιδί (αγόρι και κορίτσι) διδάσκεται ανάγνωση, γραφή και στοιχειώδη αριθμητική. 
2. στη δευτεροβάθμια (σχολαρχεία), στην οποία παρέχεται τεχνική και επαγγελματική εκπαίδευση για τα παιδιά των μελών της μεσαίας τάξεως. 
Αυτά διδάσκονται, παραδείγματος χάριν, γραμματική, γενική ιστορία, λογάριθμους, επίπεδη τριγωνομετρία, καταμέτρηση, χειρισμό της υδρογείου σφαίρας (σ.σ. γεωγραφία), στοιχεία ναυσιπλοΐας, αρχές των μηχανικών επιστημών, στοιχεία φυσικής, φιλοσοφίας και, ως προετοιμασία για το Πανεπιστήμιο, (αρχαία) ελληνικά και λατινικά. 
3. σε Πανεπιστημιακή, όπου οι προαναφερθείσες και όλες οι άλλες χρήσιμες επιστήμες διδάσκονται στον ανώτατο βαθμό. Οι δαπάνες των ιδρυμάτων αυτών καταβάλλονται εν μέρει από το Δημόσιο και εν μέρει από τα άτομα που ωφελούνται από αυτά. 
Αλλά οποιοδήποτε κι αν είναι το Σύνταγμα, πρέπει να λαμβάνεται μεγάλη φροντίδα ώστε να προβλέπεται η τροποποίηση ή η αναθεώρησή του όταν η πείρα ή η αλλαγή των συνθηκών θα έχουν αποδείξει ότι οιοδήποτε τμήμα του δεν αποβλέπει στο καλό του έθνους. 
Σε μερικές από τις πολιτείες μας απαιτείται μία νέα εξουσιοδότηση από ολόκληρο τον λαό, που θα πρέπει να εκφρασθεί μέσω αντιπροσώπων του, εκλεγμένων αποκλειστικά για τον σκοπό αυτό και συνερχομένων σε ειδική συνέλευση.
Αυτός ο τρόπος θεωρείται πολύ δύσκολος για τη θεραπεία των ατελειών, που η πείρα αποδεικνύει ότι αναπτύσσονται με τον καιρό σε έναν οργανισμό τέτοιας σπουδαιότητος. 
Ασφαλώς, απαιτείται μεγαλύτερη ευχέρεια για την τροποποίηση των διατάξεων του Συντάγματος, ώστε να είναι δυνατή η εφαρμογή του σύμφωνα με τις εκάστοτε υφιστάμενες συνθήκες και αναλόγως των αλλαγών, οι οποίες συνεχώς εισάγονται. 
Στην Αγγλία, το Σύνταγμα μπορεί να τροποποιηθεί με μία απλή πράξη του νομοθετικού σώματος και αυτό επιφέρει την ουσιαστική ανυπαρξία του Συντάγματος. 
Σε μερικές από τις δικές μας πολιτείες, μία πράξη που έχει ψηφισθεί από δύο νομοθετικά σώματα, εκλεγμένα από τον λαό, σε διαφορετικές και αλληλοδιάδοχες εκλογές, είναι αρκετή για να μεταβάλει μία διάταξη του Συντάγματος. 
Εφ' όσον ο τρόπος αυτός μπορεί να γίνει περισσότερο ή λιγότερο εύκολος με τη διάταξη, η οποία προβλέπει ότι η έγκριση της τροποποιήσεως θα προέρχεται από περισσότερα νομοθετικά σώματα (με την πρόβλεψη της ύπαρξης επαρκούς και ασφαλούς βαθμού δυσκολίας), είναι φανερό ότι αποτελεί την καλύτερη αρχή για την εφαρμογή των συνταγματικών μεταρρυθμίσεων. 
Όπως προανέφερα, τα Συντάγματα των διαφόρων πολιτειών μας έχουν μεγαλύτερες ή μικρότερες διαφορές σε ορισμένα τους σημεία. Εντούτοις, όλα διέπονται από κάποιες γενικές αρχές, οι οποίες θεωρούνται απαραίτητες για την προστασία της ζωής, της ελευθερίας, της ιδιοκτησίας και της ασφαλείας του πολίτη, δηλαδή: 
1. Ανεξιθρησκία, περιοριζόμενη μόνον εις ό,τι αφορά πράξεις που καταπατούν τις θρησκευτικές πεποιθήσεις των άλλων. 
2. Προσωπική ελευθερία, που εξασφαλίζει κάθε πρόσωπο από φυλάκιση ή άλλο σωματικό περιορισμό, πέραν των προβλεπομένων από τους νόμους του κράτους. Αυτό πραγματοποιείται με τον γνωστό νόμο του Habeas και Corpus. 
3. Εκδίκαση των υποθέσεων από μεικτά ορκωτά δικαστήρια για την καλύτερη δυνατή εξασφάλιση της προσωπικότητος, της ιδιοκτησίας και της φήμης κάθε ατόμου. 
4. Διασφάλιση του αποκλειστικού δικαιώματος των αντιπροσώπων του λαού να νομοθετούν και να ρυθμίζουν τα ζητήματα φορολογίας. 
5. Ελευθερία του Τύπου, που υπόκειται σε υποχρέωση αποζημιώσεως μόνον σε περίπτωση προσβολής της προσωπικότητος. (Ο Τύπος) αποτελεί τον φοβερό επικριτή των δημοσίων λειτουργών, τους οποίους εγκαλεί ενώπιον του «δικαστηρίου» της κοινής γνώμης. Επιφέρει δε μεταρρυθμίσεις με ειρηνικά μέσα, οι οποίες σε διαφορετική περίπτωση θα μπορούσαν να συντελεστούν μόνον με επανάσταση. Επίσης, είναι το καλύτερο όργανο για την πνευματική εξύψωση του ατόμου και για την πρόοδό του ως λογικού, ηθικού και κοινωνικού όντος. 
Αγαπητέ Κύριε, κατά τον τρόπο αυτόν (νομίζω ότι) ικανοποίησα την παράκλησή Σας και Σας κατέστησα κοινωνό ορισμένων σκέψεών μου σχετικώς με το ζήτημα της διακυβερνήσεως ενός έθνους. 
Οι σκέψεις αυτές είναι το απαύγασμα των παρατηρήσεων και των στοχασμών ενός ανθρώπου ογδόντα ετών, που έχει περάσει πενήντα χρόνια δοκιμασίας και δυσκολιών, υπηρετώντας τη χώρα του από διάφορες θέσεις. 
Μολαταύτα, οι σκέψεις αυτές δεν αποτελούν παρά τα σχέδια που θα συμπληρώσετε Εσείς και που θα τα προσαρμόσετε στις συνήθειες και τις συνθήκες των συμπατριωτών Σας. 
Σε περίπτωση κατά την οποία θα Σας παράσχουν έστω και μία μόνον ιδέα που θα μπορεί να τους χρησιμεύσει, θα το θεωρήσω απότιση φόρου τιμής στα πνεύματα του Ομήρου, του Δημοσθένους και του λαμπρού αστερισμού των σοφών και ηρώων, που το αίμα τους ακόμη εξακολουθεί να τρέχει στις φλέβες Σας και που οι αρετές τους παραμένουν ακόμη, σαν ένα βαρύ χρέος, πάνω στους ώμους των σημερινών και των μελλοντικών φυλών της ανθρωπότητας. 
Κι ενώ απευθύνω στον ουρανό τις θερμότερες ικεσίες για να επανακτήσουν οι συμπατριώτες Σας την ελευθερία και την επιστήμη των προγόνων τους, επιτρέψατέ μου να Σας προσφέρω τη διαβεβαίωση της εγκαρδίου εκτιμήσεως και του υψηλού σεβασμού που τρέφω για Εσάς προσωπικώς. 
(Υπογραφή) Τ. ΤΖΕΦΕΡΣΟΝ
Το μακροσκελές της επιστολής και το αναλυτικό περιεχόμενό της έδωσαν το θάρρος στον Κοραή να ανταπαντήσει.

Σε αυτό του το γράμμα, ευχαριστούσε τον Τζέφερσον για την επιστολή του, η οποία περιείχε τόσες χρήσιμες συμβουλές.

Προσπαθούσε δε να εκμαιεύσει μία πιο ενεργή συμπαράσταση του διαπρεπούς Αμερικανού φίλου του, με διακριτικό τρόπο.

Τέλος, τον παρακαλούσε να συνεχίσει να ενδιαφέρεται για την τύχη των αγωνιζομένων συμπατριωτών του.

Σημειωτέον ότι η επιστολή συνετάχθη σε μία περίοδο που οι μεν στρατιωτικές εξελίξεις ήταν μάλλον καλές (οι Τούρκοι είχαν λύσει την πολιορκία του Αιτωλικού), το εσωτερικό μέτωπο δε είχε πλήρως διαρραγεί με το ξέσπασμα του εμφυλίου πολέμου και τον σχηματισμό δύο αντιμαχομένων κυβερνήσεων, μίας στο Κρανίδι και μίας στην Τριπολιτσά.

Το γεγονός αυτό είχε θλίψει βαθύτατα τον Έλληνα λόγιο και είχε προκαλέσει δυσμενείς εντυπώσεις στο εξωτερικό.

Ίσως, σε αυτό να οφείλεται και η έκκλησή του προς τον Τζέφερσον να μην πάψει να ενδιαφέρεται για τους Έλληνες. 

Η δεύτερη επιστολή του Έλληνα λογίου ήταν και πάλι γραμμένη στα γαλλικά:
Παρίσι, 28 Δεκεμβρίου 1823 
Σας είμαι ευγνώμων για την απάντηση την οποίαν είχατε την καλοσύνη να μου αποστείλετε και η οποία μου διεβιβάσθη προχθές υπό του κ. Warden. 
Αν και (η επιστολή Σας είναι) πολύ εκτενής για τη σεβαστή Σας ηλικία, μου φάνηκε πολύ σύντομη για την προσμονή την οποία είχα να δεχθώ τις συμβουλές ενός τέτοιου δασκάλου.
Θα επιχειρήσω να επωφεληθώ από αυτήν και να τις μετατρέψω, εάν είναι δυνατόν, προς όφελος τού έθνους μου, το οποίο, αν και έδωσε δείγματα της αξίας (του) απελευθερωμένο από τον ζυγό των Καννιβάλων έως τη στιγμή αυτή, δεν δύναται ακόμη να κατέχει ούτε την κατάλληλη παιδεία ούτε την κατάλληλη εμπειρία. 
Όταν έλαβα την επιστολή Σας, έμαθα για μία νέα ναυμαχία, που συνήφθη μεταξύ των συμπατριωτών μου και του στόλου του Τυράννου. Αυτή εστέφθη υπό πλήρους επιτυχίας. 
Υπήρξαν δι' εμέ ταυτόχρονα δύο ευχάριστες ειδήσεις, το άκουσμα των οποίων είχα μεγάλη ανάγκη, διότι, εκτός από τις αδυναμίες μίας ηλικίας πλέον προκεχωρημένης από τη δική Σας καθώς και μίας υπερβολικής αλληλογραφίας η οποία την επεβάρυνε, η ψυχή μου βασανίστηκε από τον πλέον οξύ πόνο, που σχετίζεται με το αβέβαιον της καταστάσεως της πατρίδος μου. 
Εάν ήμουν σίγουρος ότι αυτή θα απελάμβανε μια ημέρα την ευτυχία, την οποίαν το σοφό Σας Σύνταγμα Σας παρέχει, θα κατερχόμουν στον τάφο με τη χαρά την οποία συνιστά ο Ευριπίδης στην οικογένεια του νεκρού. Χαίροντας, ευφημούντας εκπέμπει δόμων. (σ.σ. στα ελληνικά) Ο κ. Warden έχει την καλοσύνη να μεριμνήσει όπως παραλάβετε με την πρώτη ευκαιρία ένα δέμα βιβλίων που του παρέδωσα προ ολίγου. 
Αυτό περιέχει ένα αντίτυπο της δευτέρας εκδόσεως του Βεκκαρία μεταφρασμένο στην Νεοελληνική και δύο άλλα συγγράμματα στην αρχαία Ελληνική, τα οποία Σας παρακαλώ να δεχθείτε. 
Συνεχίσατε, Κύριε, να Σας ενδιαφέρει η τύχη της Ελλάδος και δεχθείτε ευμενώς τους πλήρεις σεβασμού χαιρετισμούς μου. 
Α. Κοραής
Παρήλθαν 18 περίπου μήνες και ο Τζέφερσον δεν είχε απαντήσει.

Εν τω μεταξύ, ο εμφύλιος σπαραγμός είχε λάβει νέες διαστάσεις, ενώ οι Τούρκοι είχαν καταστρέψει την Κάσο και τα Ψαρά.

Η κατάσταση διαγραφόταν ζοφερή, καθώς επέκειτο η άφιξη των αιγυπτιακών στρατευμάτων στον ελλαδικό χώρο, ενώ τα «κυβερνητικά» στρατεύματα του Κουντουριώτη είχαν εισβάλει στην Πελοπόννησο και λεηλατούσαν με πρωτοφανή αγριότητα πόλεις και χωριά των αντιφρονούντων.

Εντούτοις, η ευρωπαϊκή διπλωματία είχε κινητοποιηθεί, καθώς ο Τσάρος Αλέξανδρος Α΄ είχε υποβάλει το σχέδιο «των τριών τμημάτων».

Σημειωτέον ότι ο Κουντουριώτης και οι οπαδοί του είχαν ήδη προσδέσει τη χώρα στο αγγλικό άρμα, μέσω της σύναψης του πρώτου δανείου, ύψους 800.000 λιρών με τον οίκο Λόφυαν.

Τα χρήματα αυτά διασπαθίστηκαν από την κυβέρνηση Κουντουριώτη για πολιτικούς σκοπούς.

Η κατάσταση αυτή προκαλούσε θλίψη και ανησυχία στους Έλληνες του εξωτερικού και τους φιλέλληνες.

Τη στιγμή αυτή επέλεξε ο Κοραής για να επαναπροσεγγίσει τον Τζέφερσον, αποστέλλοντάς του μία νέα επιστολή (γραμμένη στα γαλλικά). 
30 Ιανουαρίου 1825 
Ευαρεστηθείτε να μου κάνετε την τιμή όπως αποδεχθείτε ένα αντίτυπο της εκδόσεως των πολιτικών συγγραμμάτων του Πλουτάρχου, τα οποία μόλις εξέδωσα. 
Η ηλικία μου δεν μου επιτρέπει πλέον να καταγίνομαι με κοπιώδεις εκδόσεις. (Ως εκ τούτου,) οφείλω να ολοκληρώσω μάλλον τη σταδιοδρομία μου απασχολούμενος με έργα, που με σώζουν τουλάχιστον από την ανία της πλήρους αδράνειας. 
Στον διάλογο που χρησιμεύει ως Προλεγόμενα στα συγγράμματα αυτά θα παρατηρήσετε ότι δεν έχω καθόλου αμελήσει να επωφεληθώ των συμβουλών Σας. 
Επιτρέψατέ μου, Κύριε, με αυτήν την ευκαιρία να Σας υπενθυμίσω ότι είχα ήδη την τιμή να Σας γράψω για τις μελλοντικές σχέσεις Σας με την ελεύθερη Ελλάδα. 
Είναι αναμφίβολα ορθόν, ότι η αναγνώριση της ανεξαρτησίας της δεν βλάπτει καθόλου τα συμφέροντά Σας αλλά θα επιθυμούσα να Σας δω να ενεργείτε λιγότερο επιφυλακτικά. 
Οι Άγγλοι θα είναι πιθανώς οι πρώτοι που θα αναγνωρίσουν αυτό, το οποίον δεν μπορούν πλέον να εμποδίσουν. 
Θεωρώ ότι είναι προς το συμφέρον Σας να έχετε πλησίον της ελληνικής κυβερνήσεως μερικά πρόσωπα εξουσιοδοτημένα να την αναγνωρίσουν ταυτόχρονα με τους Άγγλους ή τουλάχιστον να μην αφήσετε τον χρόνον σε άλλη δύναμη για να εκδηλωθεί δεύτερη. 
Άλλωστε, τα άτομα αυτά θα ήταν σε θέση να προετοιμάσουν τη νέα κατάσταση με μυστικές διαπραγματεύσεις πριν από την επίσημη αναγνώριση, ενώ ταυτόχρονα θα ικανοποιούσαν, με τις συμβουλές τους, τον πόθο του ελληνικού έθνους όπως λάβει την κυβέρνησή Σας ως πρότυπο. 
Όσον περισσότερο το Σύνταγμα της Ελλάδος θα μοιάζει προς το δικόν Σας, τόσο περισσότερο τα συμφέροντά Σας θα ευνοούνται από τα αντίστοιχα των άλλων εθνών. Θα ήθελα να με πιστέψετε, Κύριε, ότι είναι η κατάλληλη στιγμή για να σκεφθείτε σοβαρώς να μη μας εγκαταλείψετε στους Άγγλους. 
Αρχίζουν ήδη να μας τιμούν με τίτλους και γνωρίζετε ότι στα αυτιά ορισμένων οι τίτλοι είναι πολύ πομπώδη και λαμπρά ακούσματα για να πνίξουν τη μέτρια φωνή της πατρίδος. 
Ελάτε, Κύριε, να δώσετε ένα φοβερό ράπισμα στους ολιγαρχικούς της Ευρώπης με τη συμπεριφορά, με την οποίαν μεταχειρίζεσθε τον επιφανή ξένον Σας. 
Δεν αποτελούν, πλέον, θεωρίες αλλά πραγματικά γεγονότα τα οποία αντιτάσσετε στις σοφιστίες τους και «δεν πρέπει να οργίζεται κανείς με την αλήθεια, διότι δεν του προσπορίζει κανένα όφελος». 
Αυτό ακριβώς είναι ένα απόφθεγμα το οποίον αποδίδουν στον Turgot αλλά ο Ευριπίδης το είχε διατυπώσει πριν απ' αυτόν: «Τοις πράγμασι γαρ ουχί θυμούσθαι χρείαν. Μέλει γαρ αυτοίς ουδέν». 
Δώστε τους ένα δεύτερο ράπισμα, Σας παρακαλώ επιμόνως γι' αυτό, μέσω της αναγνωρίσεως της αυτονομίας της πατρίδος μου για να μπορούν οι ελεύθεροι Έλληνες στο μέλλον να δέχονται στον τόπον τους και να περιποιούνται ως αδελφούς τους τους συμπατριώτας του Jefferson και του Franclin. Αυτά είναι αι ευχαί, Κύριε, του αφωσιωμένου θεράποντός Σας. 
Α. Κοραής 
Υ.Γ. Κύριε, (νομίζω ότι) δεν υπάρχει ανάγκη να Σας προειδοποιήσω ότι αυτή η επιστολή πρέπει να εκληφθεί ως ανώνυμη.
Δυστυχώς, ουδένα στοιχείο υπάρχει που να δεικνύει ότι η επιστολή αυτή απαντήθηκε από τον Αμερικανό παραλήπτη της.

Πάντως, η υγεία του είχε επιδεινωθεί σοβαρά κι ύστερα από έναν χρόνο αυτός απεβίωσε.

Η αλληλογραφία μεταξύ του Κοραή και του Τζέφερσον καταλαμβάνει ένα πολύ μικρό τμήμα της ογκώδους δραστηριότητος του πρώτου και δεν έχει τύχει της προσοχής που αξίζει. Δεν είναι τυχαίο ότι ένας από τους διαπρεπέστερους Αμερικανούς πολιτικούς και μάλιστα «εις τας Δυσμάς του βίου του» συνέγραψε μία πολυσέλιδη επιστολή για να συμβουλέψει τους εξεγερμένους στη μακρινή Ελλάδα.

Πολλοί έσπευσαν να τον κατηγορήσουν για «φιλελληνισμό του σαλονιού», αν και είναι αμφίβολο το κατά πόσον διέθετε περισσότερες δυνατότητες και κυρίως επιρροή στην τότε αμερικανική κυβέρνηση. Πράγματι, θα μπορούσε (ίσως) να κάνει κάτι παραπάνω αλλά αυτό δεν μειώνει την αξία της επιστολής και των συμβουλών, που αυτή εμπεριείχε. Κατά πολλούς, εάν οι Έλληνες τις είχαν εφαρμόσει, πολλά από τα δεινά, που μαστίζουν τον τόπο έως σήμερα, θα είχαν αποφευχθεί. 

alt

Οι επιστολές του Κοραή στον Τζέφερσον και τα σχετικά σχόλια επί αυτών αντλήθηκαν από άρθρο του Ιωάννη Σ. Παπαφλωράτου που δημοσιεύτηκε στην ιστοσελίδα της Εταιρείας Μελέτης Έργου Ιωάννη Καποδίστρια

Η επιστολή του Τόμας Τζέφερσον στο Γουίλιαμ Σορτ

Η επιστολή του Τόμας Τζέφερσον προς το φίλο του, Γουίλιαμ Σορτ, γραμμένη στο Μοντιτσέλο της Βιρτζίνια στις 19 Οκτωβρίου 1819. Περιέχει μια σύντομη αλλά πυκνή κριτική της ελληνορωμαϊκής φιλοσοφίας και στο επίμετρο μια σκιαγράφηση της επικούρειας φιλοσοφίας σε φράσεις κλειδιά.
“Όπως λες για τον εαυτό σου, έτσι κι εγώ είμαι Επικούρειος. Θεωρώ ότι η αυθεντική (όχι η πλαστή) διδασκαλία του Επίκουρου περιέχει καθετί λογικό από την πρακτική φιλοσοφία που μας άφησαν η Ελλάδα και η Ρώμη. Ο Επίκτητος πράγματι μας έδωσε ότι ήταν καλό από τους Στωϊκούς. Γιατί όλες οι υπόλοιπες δοξασίες τους είναι υποκρισία και προσποίηση. Το μεγαλύτερο έγκλημα τους ότι συκοφάντησαν τον Επίκουρο και παρερμήνευσαν τη διδασκαλία του. Βλέπουμε δυστυχώς με θλίψη και τον έντιμο χαρακτήρα του Κικέρωνα να συνεργεί σ’ αυτό. Διαχυτικός, ελαφρύς, ρητορικός, γοητευτικός πάντως. Το πρότυπο του ο Πλάτωνας -με άνεση στο λόγο, όπως κι εκείνος- έβγαζε μυστικιστικές θεωρίες ακατανόητες στον ανθρώπινο νου και αποθεώθηκε από κάποιες σέκτες που σφετερίστηκαν το όνομα Χριστιανοί. Κι αυτό γιατί μές στις θολές του συλλήψεις (ενν. του Πλάτωνα) βρήκαν μια βάση από αδιαπέραστο σκοτάδι πάνω στην οποία έπλασαν μυθεύματα το ίδιο τρελά, που σκαρφίστηκαν οι ίδιοι. Αυτά τα απέδωσαν με βλάσφημο τρόπο σε εκείνον που θεωρούσαν ιδρυτή τους (δηλ. τον Χριστό), ο οποίος όμως θα τους απέρριπτε με την ίδια αγανάκτηση στην οποία οι καρικατούρες της θρησκείας του τόσο εύκολα καταφεύγουν. Από το Σωκράτη δεν έχουμε τίποτα αυθεντικό πέρα από τα Απομνημονεύματα του Ξενοφώντα. Καθότι ο Πλάτωνας τον τοποθετεί ανάμεσα στους Συνομιλητές του, μόνο για να καλύψει τις δικές του παραξενιές κάτω από το μανδύα του ονόματος του. Για αυτήν την πρωτοβουλία μας λένε ότι παραπονέθηκε κι ο ίδιος ο Σωκράτης. Ο Σενέκας ήταν πράγματι ένας καλός δάσκαλος της ηθικής, αν και παραμόρφωσε κατά καιρούς το έργο του με κάποιους στωικισμούς και κατέφευγε σε αντιθέσεις και περιστροφές. Παρόλα αυτά μας έδωσε συνολικά σημαντική σοβαρή και πρακτική ηθική. Αλλά ο μεγαλύτερος από όλους τους μεταρρυθμιστές της εκφυλισμένης θρησκείας της χώρας του ήταν ο Ιησούς από τη Ναζαρέτ. Αν βγάλουμε αυτό που είναι πράγματι δικό του από τα σκουπίδια μέσα στα οποία είναι θαμμένο, που μπορούμε χάρη στη λάμψη του εύκολα να το διακρίνουμε από τα απορρίματα των βιογράφων του και να το ξεχωρίσουμε όπως το διαμάντι μέσα από την κοπριά, έχουμε το περίγραμμα ενός συστήματος της πιο θαυμαστής ηθικής που βγήκε ποτέ από ανθρώπινα χείλη. Το περίγραμμα που δυστυχώς δεν έζησε αρκετά για να συμπληρώσει. Ο Επίκτητος και ο Επίκουρος δίνουν νόμους για να κυβερνήσουμε τον εαυτό μας, ο Ιησους ένα συμπλήρωμα για τα καθήκοντα και τη φιλανθρωπία που οφείλουμε στους άλλους. Ένα χρήσιμο έργο, στο οποίο ο Πρίστλι (Pristley) έχει αφιερώσει τους κόπους και τη γνώση του με επιτυχία, είναι η καταγραφή του αθώου και αυθεντικού χαρακτήρα αυτού του πανάγαθου δάσκαλου της ηθικής και η διάσωσή του από την απατηλή πλαστογραφία, που πηγάζει από κατασκευασμένα συστήματα* που μηχανεύτηκαν ακραίες χριστιανικές σέκτες, δίχως να τους δίνει βάση ούτε μια λέξη που άρθρωσε αυτός ο άνθρωπος. Ας ελπίσουμε ότι με τον καιρό θα επιφέρει το θάνατο των αιρέσεων του μίσους και του φανατισμού που τόσον καιρό θριαμβεύουν πάνω στην ανθρώπινη λογική και τόσο εκτεταμμένα και βαθιά βασάνισαν την ανθρωπότητα. Αλλά αυτό το έργο πρέπει να ξεκινήσει ξεχωρίζοντας το σιτάρι από την ήρα των ιστορικών της ζωής του. Ορισμένες φορές έχω σκεφτεί να μεταφράσω τον Επίκτητο (μιας και δεν έχει μέχρι τώρα μεταφραστεί υποφερτά στα αγγλικά) προσθέτωντας τα αυθεντικά δόγματα του Επίκουρου από το Σύνταγμα του Γκασσέντι και αποσπάσματα από τους Ευαγγελιστές με οτιδήποτε έχει τη σφραγίδα της ευφράδειας και της λεπτής έμπνευσης του Ιησού. Αυτό το επιχείρησα κάπως βιαστικά πριν από δώδεκα ή δεκαπέντε χρόνια. Ήταν το έργο με το οποίο καταπιάστηκα δύο τρία βράδια μονάχα στην Ουάσινγκτον μετά την αλληλογραφία και τα έγγραφα της ημέρας. Αλλά με το ένα πόδι στον τάφο, δεν ασχολούμαι πια με αυτά τα πράγματα. Δουλειά μου είναι να ξεγελάω την κούραση της ζωής που σβήνει, όπως μπορώ, με την απόλαυση της ανάγνωσης κλασικών έργων και μαθηματικών θεωρημάτων και με την παρηγοριά μιας σοβαρής φιλοσοφίας, που δεν ελπίζει ούτε φοβάται.
Θα παραθέσω εδώ μια περίληψη των δογμάτων του Επίκουρου, κάπως επιγραμματικά, που είχα γράψει πριν από είκοσι χρόνια. Μια αντίστοιχη της φιλοσοφίας του Ιησού είναι πολύ μεγάλη για να την αντιγράψω.
Σύνοψη των δογμάτων του Επίκουρου
Φυσικά – Το σύμπαν αιώνιο.
Τα μέρη του, μεγάλα και μικρά, εναλλάσσονται.
Μονάχα ύλη και κενό.
Η κίνηση είναι εγγενής στην ύλη που έχει βάρος και …
Αιώνια ανακύκλωση των στοιχείων των σωμάτων.
Οι θεοί, μια τάξη όντων ανώτερα από τον άνθρωπο, απολαμβάνουν στη σφαίρα τους τη δική τους ευδαιμονία. Αλλά δεν ασχολούνται με τις έγνοιες των όντων που βρίσκονται σε κατώτερη κλίμακα από αυτούς.
Ηθική - Η ευτυχία σκοπός της ζωής.
Η αρετή το θεμέλιο της ευτυχίας.
Η ωφέλεια κριτήριο της αρετής.
Ευχαρίστηση ενεργητική και απονία.
Απονία είναι η απουσία του πόνου, η πραγματική ευδαιμονία.
Η ενεργητική ευχαρίστηση, βρίσκεται στην ταιριαστή κίνηση. Δεν είναι ευτυχία, αλλά το μέσο που την παράγει.
Έτσι η απουσία της πείνας είναι ένα στοιχείο ευδαιμονίας. Το να τρως είναι το μέσο για να την αποκτήσεις.
Το υπέρτατο αγαθό είναι να μην πονάς στο σώμα, να μη σκοτίζεσαι στο νου.
Που σημαίνει απονία στο σώμα, αταραξία στο νου.
Για να φέρουμε αταραξία στο νου πρέπει να αποφύγουμε την επιθυμία και τον πόνο, τις δυο βασικές ασθένειες του νου.
Ο άνθρωπος ενεργεί ελεύθερα.
Η αρετή προκύπτει από 1. Φρόνηση 2. Εγκράτεια 3. Θάρρος 4. Δικαιοσύνη.
Σε αυτά είναι αντίθετα 1. Ανοησία 2. Επιθυμία 3. Φόβος 4. Απάτη.
*κατασκευασμένα συστήματα: Η άμωμη σύλληψη του Ιησού, η θεοποίησή του, η δημιουργία του κόσμου από αυτόν, οι θαυματουργές του δυνάμεις, η ανάστασή του και η ορατή ανάληψή του, η σωματική παρουσία του κατά την Ευχαριστία, η Αγία Τρίαδα. Το πρωπατορικό αμάρτημα, η εξιλέωση, η αναγέννηση, η εκλογή, οι τάξεις της ιεραρχίας κ.λπ.”
Πηγή:
http://epikouros.wordpress.com/2006/11/10/epistoli-sto-william-short/

Ο Τζέφερσον και η Μέση Ανατολή

Περισσότερο απ’ οποιονδήποτε εκ των «Πατέρων του Αμερικανικού Εθνους», ο Τόμας Τζέφερσον καταφέρνει να είναι πάντα επίκαιρος. Χάρη στην τεχνολογία της φασματικής απεικόνισης, οι ιθύνοντες της Βιβλιοθήκης του Κογκρέσου ανακάλυψαν πρόσφατα ένα νέο και ιδιαίτερα εντυπωσιακό «φάντασμα» σ’ ένα από τα πρώιμα προσχέδια της Διακήρυξης της Ανεξαρτησίας. Το αμυδρό ίχνος της πολιτικά μη ορθής λέξης «υπήκοοι» ίσα που διακρινόταν κάτω από εκείνη που εμφανίζεται στο τελικό κείμενο: «πολίτες».
Η απλή αυτή αλλαγή λέξης είναι αποκαλυπτική, μεταβάλλοντας την πόλωση και καθιστώντας σαφές ότι η ισχύς ρέει από κάτω προς τα επάνω, όχι αντιστρόφως. Η λογική του Τζέφερσον, ο οποίος και αντικατέστησε την επίμαχη λέξη, εξακολουθεί να καθοδηγεί την εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ, διακόσια τριάντα τέσσερα χρόνια μετά. Ναι, εμείς οι Αμερικανοί είμαστε κάθε άλλο παρά οι τέλειοι αγγελιοφόροι, πλην όμως, το έγγραφο της ίδρυσης του ανεξάρτητου, ομοσπονδιακού κράτους συνεχίζει μέχρι σήμερα να μετατρέπει «υπηκόους» σε «πολίτες» οπουδήποτε και αν διαβάζεται.
Ορισμένες φορές, οι σπόροι του Τζέφερσον φυτρώνουν κατά τρόπο φυσικό, άλλες πάλι χρειάζονται μεθοδική καλλιέργεια. Η έννοια της διάδοσης των αρχών της Δημοκρατίας παγκοσμίως έχει δεχτεί αρκετές κακοήθεις επιθέσεις – μοιάζει αμφίβολο αν το ιερό καθήκον της Αμερικής είναι να πολεμάει την τυραννία όπου αυτή υπάρχει, όπως είχε υπογραμμίσει ο Τζορτζ Μπους κατά τη διάρκεια της δεύτερης ορκωμοσίας του. Η θεμελιώδης αρχή ότι οι λαοί πρέπει να εκλέγουν τις δικές τους κυβερνήσεις, ωστόσο, διαμόρφωσε τον τρόπο λειτουργίας κάθε αμερικανικής κυβέρνησης. Την 50ή επέτειο από τη Διακήρυξη της Ανεξαρτησίας και λίγο πριν πεθάνει ο Τζέφερσον εξέφρασε εγγράφως την ελπίδα ότι η Δημοκρατία θα εξαπλωθεί σε κάθε γωνία του πλανήτη.
Η πιο διψασμένη περιοχή του πλανήτη για αμερικανικό ιδεαλισμό ήταν ανέκαθεν η Μ. Ανατολή, κάτι που γνώριζε πολύ καλά ο Τζέφερσον. Σε βαθμό που ενδεχομένως να προκαλεί έκπληξη, η ζωή του διασταυρώθηκε με τους λαούς και τον πολιτισμό της Αραβίας. Ως νεαρός αγόρασε ένα αντίγραφο του Κορανίου – ένα παράδοξο γεγονός το οποίο ανέφερε ο Μπαράκ Ομπάμα στην ομιλία του στο Kάιρο το 2009. Ευτυχώς, το εν λόγω αντίγραφο υπάρχει ακόμα και αξιοποιήθηκε στο έπακρο το 2007, όταν ο πρώτος μουσουλμάνος που εξελέγη στο Κογκρέσο, ο Κιθ Ελισον, ορκίστηκε σ’ αυτό.
Ο Τζέφερσον «αντάμωσε» με τη Μέση Ανατολή με πολλούς ακόμα τρόπους, αρχής γενόμενης από τα νοερά του ταξίδια ως φανατικός αναγνώστης βιβλίων. Ως μανιώδης αυτοδίδακτος, επιχείρησε να μάθει αραβικά. Το 1779, ο Τζέφερσον απαίτησε από το Κολέγιο, William and Mary να διδάσκει τις γλώσσες της Ανατολής. Οταν δε συνέγραψε το νομοσχέδιο για τη θρησκευτική ελευθερία, έσπευσε να ξεκαθαρίσει ότι στόχος του ήταν «η προστασία του Εβραίου, του Χριστιανού, του Μουσουλμάνου, του Ινδουιστή και οποιουδήποτε άλλου θρησκευόμενου πολίτη».
Αυτή η ασυνήθιστη πολιτισμική του ευαισθησία τον έφερε ουκ ολίγες φορές σε δυσχερή θέση. Οταν, ως διπλωμάτης, μετατέθηκε στο Παρίσι κατά τη διάρκεια της πρώτης δεκαετίας από τη γέννηση των ΗΠΑ, ο Τζέφερσον αντιλήφθηκε απόλυτα το αίσθημα της αδυναμίας που συνεπάγεται η αντιπροσώπευση ενός έθνους με σχεδόν μηδενική επιρροή και επιπλέον ενός κράτους ανίκανου να προστατεύσει τον εμπορικό του στόλο από τις επιθέσεις των πειρατών. Το 1786, λοιπόν, ο Τζέφερσον συναντήθηκε μ’ έναν απεσταλμένο του σουλτάνου της Τρίπολης, ο οποίος του διεμήνυσε ότι οι μουσουλμάνοι πειρατές είχαν χρέος να πραγματοποιούν επιθέσεις στα πλοία των απίστων.
Ο Τζέφερσον, όμως, ανακάλυψε τις αρετές της υπομονής και ένα από τα σημαντικότερα διπλωματικά του επιτεύγματα ήταν η εμπορική συνθήκη των ΗΠΑ με το Μαρόκο. Προηγουμένως, βέβαια, ένας σύμβουλος του αυτοκράτορα του Μαρόκου είχε υποστηρίξει στο παλάτι ότι οι Αμερικανοί, όπως ακριβώς και οι μουσουλμάνοι, είναι «άνθρωποι των αγίων γραφών» και δεν προσεύχονται σε εικονίσματα και αγάλματα σαν τους Ευρωπαίους. Ο αυτοκράτορας εντυπωσιάστηκε τόσο που ζήτησε να μεταφραστούν στα αραβικά τα έγγραφα της ίδρυσης του νεοσύστατου τότε αμερικανικού έθνους. Η λάμψη εκείνου του μικρού θριάμβου έσβησε όταν ο Τζέφερσον έγινε πρόεδρος και υποχρεώθηκε σε δαπανηρά μέτρα, προκειμένου να προφυλάξει τα εμπορικά πλοία των ΗΠΑ από τις επιθέσεις των πειρατών της Β. Αφρικής. Η συνθήκη με το Μαρόκο, ωστόσο, επιβίωσε προς όφελος και των δύο κρατών.
Το Κοράνι του Τζέφερσον υπάρχει ακόμα στο κτίριο της Βιβλιοθήκης του Κογκρέσου που φέρει το όνομά του και είναι γεμάτο από έγγραφες σημειώσεις που μπορεί να έγραψε ο ίδιος: «Ο εξαναγκασμός στη θρησκεία δεν πρέπει να υφίσταται» και «Τα πιστεύω σου είναι δικά σου και τα δικά μου, δικά μου».
Καθώς οι ΗΠΑ προσπαθούν εκ νέου να αναβιώσουν τη διαδικασία για την ειρήνη στη Μ. Ανατολή, ίσως η στιγμή είναι η πλέον κατάλληλη προκειμένου οι Αμερικανοί να στοχαστούν την πληρότητα του παραδείγματος του Τόμας Τζέφερσον. Ο ηγέτης που έγραψε με ιδιαιτέρως ισορροπημένη γλώσσα για την ομοιότητα μεταξύ των φιλοδοξιών και των προσδοκιών όλων των ανθρώπων, ουδέποτε απώλεσε τον ενθουσιασμό του για τις πολιτισμικές διαφορές που κάνουν τη ζωή τόσο ενδιαφέρουσα. Αν είναι, λοιπόν, γραφτό να δούμε έναν κόσμο με λιγότερους υπηκόους και περισσότερους πολίτες, τα μαθήματα που προσφέρει ο Τζέφερσον μπορεί να αποδειχθούν εξαιρετικά κρίσιμα για την αμερικανική κυβέρνηση.

* Ο κ. Ted Widmer είναι διευθυντής της Βιβλιοθήκης John Carter στο πανεπιστήμιο του Μπράουν και συγγραφέας του βιβλίου, «Ρωτήστε τα Δικαιώματα: Οι Λόγοι της Σημασίας της Αμερικής για τον Κόσμο».

Του Ted Widmer*/The New York Times
ΠΗΓΗ: http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_columns_1_25/07/2010_409264


Ο αμερικανός πολιτικός Τόμας Τζέφερσον, τρίτος πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών, γεννήθηκε στο Σάντγουελ της Βιρτζίνια. Ο πατέρας του, Πίτερ Τζέφερσον, ήταν αυτοδίδακτος τοπογράφος και διέθετε αξιόλογη ακίνητη περιουσία. Ηταν επίσης ιδιοκτήτης 60 δούλων. Ο Τζέφερσον σπούδασε νομικά και έλαβε κλασική μόρφωση. Ως σπουδαστής ήταν εξαιρετικά επιμελής. 


Το 1768 ο Τζέφερσον εξελέγη μέλος του τοπικού κοινοβουλίου της Βιρτζίνια και το 1772 νυμφεύθηκε τη χήρα Μάρθα Γουέιλς Σκέλτον υπερδιπλασιάζοντας με την προίκα της την περιουσία του και τον αριθμό των δούλων του. 
Το 1775, με την έναρξη της Αμερικανικής Επανάστασης, το κοινοβούλιο της Βιρτζίνια όρισε τον Τζέφερσον αντιπρόσωπο στο συνέδριο της Φιλαδέλφειας όπου αντιπρόσωποι όλων των επαναστατημένων αμερικανικών αποικιών επρόκειτο να λάβουν τις μεγάλες αποφάσεις για τον αγώνα τους κατά της αγγλικής κυριαρχίας. H σημαντικότερη ίσως από αυτές ήταν η Διακήρυξη της Ανεξαρτησίας τους, η οποία έγινε στις 4 Ιουλίου του 1776. Το κείμενό της είχε συντάξει ο Τόμας Τζέφερσον. 
Κατά τη διάρκεια του πολέμου της ανεξαρτησίας ο Τζέφερσον ήταν κυβερνήτης της Βιρτζίνια, και μετά τον νικηφόρο για τους Αμερικανούς τερματισμό του πολέμου διετέλεσε μέλος του Κογκρέσου το 1783-84. Την περίοδο αυτή ο Τζέφερσον ήταν υπεύθυνος για τη ρύθμιση του νομικού καθεστώτος των εκτάσεων της αμερικανικής Δύσης και με δική του πρόταση το δολάριο έγινε εθνικό νόμισμα των ΗΠΑ. 
Ως πρεσβευτής των Ηνωμένων Πολιτειών στο Παρίσι το 1785-89 ο Τζέφερσον παρακολούθησε την πρώτη φάση της Γαλλικής Επανάστασης και προσέφερε τις συμβουλές του για τη σύνταξη της Διακήρυξης των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου. Το περιεχόμενο της Διακήρυξης συζητήθηκε σε ιδιωτικές συσκέψεις στο σπίτι του Τζέφερσον στη γαλλική πρωτεύουσα προτού φθάσει στην Εθνοσυνέλευση για να αποτελέσει το προοίμιο του συντάγματος του Σεπτεμβρίου 1791 και να αποβεί ο καταστατικός χάρτης του ευρωπαϊκού φιλελευθερισμού, όπλο «ισχυρότερο από όλες τις στρατιές του Ναπολέοντα», όπως τη χαρακτήρισαν. 
Υπουργός των Εξωτερικών 
Με την επιστροφή του από το Παρίσι το 1789 ο Τζέφερσον έγινε υπουργός των Εξωτερικών, ο πρώτος των Ηνωμένων Πολιτειών, στην κυβέρνηση του Τζορτζ Ουάσιγκτον. 
H εξωτερική πολιτική του νεοπαγούς κράτους στηριζόταν στην ουδετερότητα και στη μη δέσμευσή του με τα ευρωπαϊκά πράγματα. Αλλά στους κυβερνητικούς κύκλους υπήρχε έντονη διαφωνία ως προς την απόχρωση της ουδετερότητας, αν δηλαδή θα ήταν αγγλόφιλη ή γαλλόφιλη. Ο Τζέφερσον υποστήριζε τη δεύτερη τάση ως πλησιέστερη προς το πνεύμα της αμερικανικής επανάστασης λόγω των ανάλογων γεγονότων στη Γαλλία, ενώ ο μαχητικότερος εκπρόσωπος της πρώτης ήταν ο υπουργός των Οικονομικών Αλεξάντερ Χάμιλτον, για λόγους κυρίως οικονομικοεμπορικούς. Ωστόσο διάσταση ανάμεσα στους δύο άνδρες αναπτύχθηκε και στον τομέα της εσωτερικής πολιτικής και αφορούσε τις εξουσίες της κεντρικής κυβέρνησης επί των πολιτειών που αποτελούσαν την αμερικανική ομοσπονδία. Ο Χάμιλτον, ηγέτης της παράταξης των φεντεραλιστών, πίστευε στην ανάγκη ισχυρής κεντρικής κυβέρνησης και έδειχνε έντονες τάσεις συγκεντρωτισμού, ενώ ο Τζέφερσον θεωρούσε αυτή την αντίληψη αντίθετη με το φιλελεύθερο πνεύμα της αμερικανικής επανάστασης και ήταν οπαδός της αποκέντρωσης και της μεγαλύτερης αυτονομίας των πολιτειών. H διαμάχη αυτή οδήγησε τον Τζέφερσον σε παραίτηση το 1793. H ρήξη συγκεκριμενοποίησε επίσης την ύπαρξη μέσα στους κόλπους της παράταξης ενός ξεχωριστού πολιτικού σχηματισμού που υπήρξε ο πυρήνας του κατοπινού ρεπουμπλικανικού κόμματος, προδρόμου του νεότερου Δημοκρατικού. 
Δύο προεδρικές θητείες 
Αφού υπηρέτησε ως αντιπρόεδρος (1797-1801), με πρόεδρο τον Τζον Ανταμς, ο Τζέφερσον κέρδισε τις εκλογές του 1800 και τον επόμενο χρόνο ανέλαβε το αξίωμα του προέδρου. Παρέμεινε στην προεδρία για δύο θητείες, ως το 1809, αρνήθηκε όμως να θέσει υποψηφιότητα και για τρίτη. H ιστορικότερη ίσως από τις πράξεις της προεδρίας του Τζέφερσον ήταν η περιβόητη αγορά της Λουιζιάνας το 1803 από τη Γαλλία, όταν ο Ναπολέων, έχοντας ανάγκη από κεφάλαια για να χρηματοδοτήσει τα πολεμικά του εγχειρήματα, έβγαλε στο σφυρί αυτή την απέραντη γαλλική κτήση που εκτεινόταν από την Κοιλάδα του Μισισιπή ως τα Βραχώδη όρη. Παρά τις σφοδρές επικρίσεις που αντιμετώπισε και παρά την αμφισβητήσιμη συνταγματικότητα της απόφασής του, ο Τζέφερσον προχώρησε στην αγορά, με την οποία η έκταση των Ηνωμένων Πολιτειών υπερδιπλασιάστηκε. 
Ο Τζέφερσον υπήρξε πρόμαχος των ατομικών ελευθεριών και υποστήριζε τον απόλυτο χωρισμό Εκκλησίας και Κράτους. Ηταν βαθιά αφοσιωμένος στα ιδεώδη της δημοκρατίας και σταθερός πολέμιος της μοναρχίας. Τον απασχολούσε πάντοτε ζωηρά η διατήρηση του «πνεύματος του '76», έτους της Διακήρυξης της Ανεξαρτησίας, και μαχόταν με σφοδρότητα οποιαδήποτε απόπειρα νόθευσής του. Ηταν όμως αντιφατική προσωπικότητα και γι' αυτό δημιούργησε πολλούς εχθρούς και πολεμήθηκε όσο λίγοι αμερικανοί πολιτικοί ηγέτες. Κατηγορήθηκε ότι διέπραξε όχι μόνο σοβαρά πολιτικά ατοπήματα - όπως όταν, αυτός, ο πρόμαχος της ελευθερίας του Τύπου, διέταξε τους εισαγγελείς να καταδιώκουν τους δημοσιογράφους που επέκριναν την πολιτική του - αλλά ακόμη και μικρότητες - όπως όταν πλήρωσε δημοσιογράφους για να λιβελογραφήσουν κατά του αντιπάλου του, πρώην φίλου του ωστόσο, Τζον Ανταμς. Δεν έπαψαν επίσης ποτέ οι εχθροί του να υπενθυμίζουν το άτυχο περιστατικό της θητείας του ως κυβερνήτη της Βιρτζίνια τον καιρό του πολέμου, όταν αιφνίδια επιδρομή του αγγλικού στρατού βρήκε την πολιτεία απροετοίμαστη για άμυνα, με αποτέλεσμα να την καταλάβει ο εχθρός, ενώ ο Τζέφερσον κατόρθωσε να διαφύγει. 
H όμορφη μιγάδα 
Εκεί όμως όπου οι κατηγορίες των πολεμίων του για υποκρισία και διγλωσσία από μέρους του Τζέφερσον βρήκαν το πιο πρόσφορο έδαφος για να καρποφορήσουν ήταν το ζήτημα των φυλετικών διακρίσεων. Ο Τζέφερσον ήταν εχθρός της δουλείας και του δουλεμπορίου. Θεωρούσε τους θεσμούς αυτούς ανήθικους και απάνθρωπους και πίστευε ότι έπρεπε να καταργηθούν. Παράλληλα όμως πίστευε εξίσου ακράδαντα ότι η μαύρη φυλή ήταν από τη φύση της κατώτερη από τη λευκή και ότι ως εκ τούτου μαύροι και λευκοί ούτε θα ήταν ποτέ δυνατόν να συμβιώσουν αλλά ούτε και θα έπρεπε, δεδομένου, πίστευε ο Τζέφερσον, ότι η ανάμειξή τους θα είχε, λόγω φυσιολογίας, ολέθριες συνέπειες και για τις δύο φυλές. Ως λύση για αυτό το πρόβλημα ο Τζέφερσον έβλεπε τη μεταφορά όλων των μαύρων κάπου αλλού, πίσω στην Αφρική ή στην Καραϊβική, όπου θα μπορούσαν να ζήσουν ελεύθεροι. Επειδή όμως η λύση αυτή ισοδυναμούσε με ανέφικτο οικονομικά εγχείρημα, η άποψη του Τζέφερσον κατέληγε στην αποδοχή της κρατούσας κατάστασης. 
Παρά τις πεποιθήσεις του ο Τζέφερσον όχι μόνο ήταν ιδιοκτήτης πολυάριθμων δούλων αλλά και διατηρούσε σεξουαλικές σχέσεις με την όμορφη νεαρή μιγάδα Σάλι Χέμινγκς που ανήκε σε αυτούς. Φαίνεται μάλιστα ότι ο Τζέφερσον ήταν ο πατέρας μερικών από τα παιδιά που είχε φέρει στον κόσμο η Σάλι, τα οποία του έμοιαζαν, ενώ σύγχρονες έρευνες με υλικό DNA φαίνεται να μην αφήνουν αμφιβολίες για τη σχέση. 
Μετά τη λήξη της δεύτερης προεδρικής θητείας του ο Τζέφερσον αποσύρθηκε στα κτήματά του στη Βιρτζίνια, στο όμορφο νεοκλασικό σπίτι που ο ίδιος είχε ανεγείρει πριν από χρόνια, σε δικά του αρχιτεκτονικά σχέδια, το Μοντιτσέλο, όπως το είχε ονομάσει. Την περίοδο αυτή ο Τζέφερσον ασχολήθηκε ιδιαίτερα με την ανέγερση του Πανεπιστημίου της Βιρτζίνια, του οποίου υπήρξε ιδρυτής, φροντίζοντας ακόμη και τις λεπτομέρειες της κατασκευής και της λειτουργίας του. 
Ο Τζέφερσον πέθανε το 1826, στις 4 Ιουλίου, ημερομηνία που ο ίδιος την έκανε αθάνατη· τα τελευταία λόγια του ήταν: «Τέσσερις έχουμε σήμερα;». 
KEIMENA: ΙΩΑΝΝΑ ΖΟΥΛΑ